Şubat 2025 döneminde, 2023 ortasından bu yana ilk kez hava kargoda düşüş yaşanmıştı. Hava kargodaki ivmede Trump Yönetimi’nin yeni gümrük rejimini Nisan ayında uygulamaya koyacak olması nedeniyle talebin öne çekilmesinin önemli payı oldu.
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), Mart 2025 küresel hava kargo pazarlarına ilişkin verileri yayınladı. Açıklanan veriler Kargo ton-kilometre (CTK) cinsinden ölçülen toplam talebin Mart 2024 seviyelerine kıyasla %4,4 arttığını (uluslararası operasyonlar için +%5,5) ve Mart ayı için de tarihi bir zirve olduğunu gösterdi. Mevcut kargo ton-kilometre (ACTK) cinsinden ölçülen kapasite, Mart 2024'e kıyasla %4,3 arttı (uluslararası operasyonlar için +%6,1).
IATA Genel Direktörü Willie Walsh. “Mart ayı kargo hacimleri güçlü bir performansa işaret ediyor. Bu artışta hava kargo talebinin Trump Yönetimi tarafından yeni gümrük tarifelerinin uygulamaya koymasından önceki günlere kaymasının payı var. Yeni gümrük tarifelerinin ne kadarının uygulanacağına ilişkin belirsizlik, sonunda ticareti etkileyebilir. Bu arada, aynı belirsizliğin bir sonucu olan daha düşük yakıt maliyetleri, hava kargo için kısa vadeli olumlu bir faktör olarak öne çıkıyor. Siyasi liderlerin ticaret gerginliklerini, küresel tedarik zincirlerine güveni geri kazandırabilecek güvenilir anlaşmalara odaklanmalarını umuyoruz “dedi.
Hava kargoyu etkileyen faktörler
IATA ekonomistleri tarafından yapılan analizlerde şu noktalara dikkat çekildi;
• Mart ayı hacimleri genellikle Şubat ayındaki durgunluğun ardından yükseliş grafiği sergiliyor ve Mart 2025’teki bu tek haneli artış, COVID öncesi büyüme eğilimleriyle uyumluluk gösteriyor.
• Jet yakıtı fiyatları, dokuz ay üst üste yıllık bazda düşüş göstererek yıllık bazda %17,3 düştü.
• ABD tarifelerindeki keskin artış ve yeni ticaret kuralları, özellikle Çin ve Hong Kong'dan gümrüksüz ithalata getirilen 2 Mayıs yasağı, şirketleri ve alıcıları önemli ithalat vergilerinden kaçınmak için önceden satın alımlar yapmaya teşvik etmiş etmiş görünüyor.
• Dünya sanayi üretimi yıllık bazda %3,2 büyüdü ve ticaret hacimleri %2,9 arttı. Birçok önemli Tüketici Fiyat Enflasyonu (TÜFE) endeksi düştü: ABD enflasyonu Şubat'tan 0,4 puan düşerek %2,4 oldu, AB TÜFE'si %2,5 oldu ve Japonya'nın oranı %0,1 düşerek %3,6 oldu. Çin deflasyonda kalmaya devam ediyor ancak bu durum %-0,1'e geriledi.
Mart Bölgesel Performansı
Asya-Pasifik bölgesi havayolları Mart ayında hava kargo için yıllık bazda %9,6 talep artışıyla bölgeler arasındaki en güçlü büyümeyi yakaladı. Kapasite yıllık bazda %11,3 arttı. Kuzey Amerika merkezli taşıyıcılar Mart ayında hava kargo talebinde yıllık bazda %9,5 artış gördü. Kapasite yıllık bazda %6,1 arttı. Avrupa merkezli havayolları ve taşıyıcıları ise Mart ayında hava kargo talebinde yıllık bazda %4,5 artış gerçekleştirdi. Kapasite yıllık bazda %2,0 arttı.
Orta Doğu bölgesi taşıyıcılar ise Mart ayında hava kargo talebinde yıllık bazda %3,2 düşüşle karşılaştı. Kapasite yıllık bazda %0,8 arttı. Bu pazardaki zayıf performans Kızıldeniz deniz taşımacılığındaki aksaklıklardan kaynaklanan 2024 başındaki güçlü büyümeyle yıllık bazda karşılaştırmanın yarattığı bir sonuç olarak yorumlandı.
Güney Amerika merkezli hava kargo taşıyıcıları Mart ayında hava kargo talebinde yıllık bazda %5,8 artış gördü. Kapasite yıllık bazda %4,7 arttı. Afrika nölgesi havayolları da Mart ayında hava kargo talebinde yıllık bazda %13,4 düşüş gördü; bu bölgeler arasında en yavaş artış oranı oldu.Kapasite bu bölgede yıllık bazda %10,5 arttı. Hava kargo ticaret rotalarında Avrupa-Kuzey Amerika rotası Mart ayında en yoğun ticaret yolu olarak öne çıktı. Pazar payına göre en büyük ticaret yolu olan Asya-Kuzey Amerika rotası yeni gümrük vergileri öncesinde güçlü bir şekilde büyüdü. Avrupa-Orta Doğu ve Afrika-Asya rotaları ise Mart ayında düşüş yaşayan iki ticaret güzergahı oldu.
Küresel yolcu talebi Mart ayında %3,3 yükseldi
Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), Mart 2025 küresel yolcu talebine ilişkin verileri de yayınladı.
Gelir yolcu kilometresi (RPK) olarak ölçülen toplam talep, Mart 2024'e kıyasla %3,3 arttı. Mevcut koltuk kilometresi (ASK) olarak ölçülen toplam kapasite, bir önceki yıla göre %5,3 yükseliş kaydederken,Mart doluluk oranı hafif bir düşüşle %80,7
oldu.
Uluslararası uçuşlarda yolcu talebi Mart 2024'e kıyasla %4,9 artış gösterdi. Koltuk kapasitesi de bir önceki yıla göre %7,0 yükselirken, doluluk oranı %79,9 oldu.
Yurtiçi uçuşlarda talep, Mart 2024'e kıyasla %0,9 gibi çok sınırlı bir artış kaydetti. Kapasite bir önceki yıla göre %2,5 artarken, doluluk oranları da küçük bir düşüşle %82 olarak teyid edildi. Tüm bölgelerde uçakların doluluk oranlarında düşüş gerçekleşti.
IATA Genel Direktörü Willie Walsh“Tarifelerin ve diğer ekonomik olumsuzlukların seyahat üzerindeki potansiyel etkileri konusunda hala çok fazla spekülasyon var. Kuzey Amerika'daki talepteki küçük düşüşün dikkatle izlenmesi gerekiyor. Mart rakamları hava yoluyla seyahat için küresel bir büyüme modeli oluşturma ihtiyacına da işaret ediyor. Bu yaklaşım havayoluyla seyahat etmesi gereken daha fazla kişiye yer sağlamakla ilişkili özellikle tedarik zinciri sorunlarını hafifletmek ve yeterli havalimanı ve hava trafiği yönetim kapasitesini sağlamak gibi zorlukların aciliyet oluşturduğu anlamına geliyor” açıklamasında bulundu.