Demiryolu taşımacılığı performansındaki artışın ana kaynağı, yük trenlerinin halihazırda yük taşımacılığında daha fazla yer almasını sağlayacak mod değişikliği olacak. Uluslararası Kombine Demiryolu ve Karayolu Taşımacılığı Birliği UIRR 2022-2023 raporunu yayınladı. Buna göre UIRR üyesi Kombine Taşımacılık (CT) Operatörleri, 2022 yılında taşınan sevkiyatlarda yüzde 0,3'lük küçük bir azalma yaşadı. Ancak ton-kilometre kaybı, yalnızca AB dışı trafiğin (özellikle Rusya ve Çin'e) şiddetli daralması nedeniyle yüzde 11,7 oldu. Yurtiçi Kombine Taşımacılık, sevkiyatlarda yüzde 5,64, ton-kilometrede ise yüzde 9,48 büyüme göstererek tarihi rekorlara imza attı. AB içi sınır geçiş trafiği, sevkiyatlarda yüzde 0,5'lik küçük bir kayıpla durgunlaşırken, ton-kilometrede yüzde 1,66'lık bir artış yaşandı. Yarı römork taşımacılığı yüzde 9,63 oranında artış kaydetti ve ROLA olarak da bilinen komple TIR taşımacılığında ise yüzde 23 hacim kaybı yaşandı.
UIRR Başkanı RALF-CHARLEY SCHULTZE 2022-2023 yıllık raporunda Avrupa Karayolu-Demiryolu Kombine Taşımacılığı’nın yıllık değerlendirmesini yapan yazısında; “2022 yılında, taşınan sevkiyat sayısındaki düşüş ve ton-kilometrede yüzde 11,7'lik bir kayıpla karakterize edilen zayıf bir performans sergiledik. 2022 yılı bir bütün olarak Ukrayna'nın Rusya tarafından işgal edilmesinin yanı sıra enerji krizi, demiryolu altyapısında aşırı çalışma nedeniyle operasyonel ve kapasite kısıtlamaları gibi birçok olumsuz faktörden de etkilendi. Zayıf performans, sektörün 2020'den bu yana gözlemlediği güçlü büyüme eğilimini durdurma noktasına getirdi.
Ukrayna'daki savaş, Avrupa Birliği dışında, özellikle Avrupa ile Asya arasında, intermodal demiryolu trafiğinin sevkiyat açısından yüzde 48, ton-kilometre cinsinden ölçüldüğünde ise yüzde 82 oranında çökmesine neden oldu. Birkaç yıldır süren büyüme trendi 2022'de durdu” dedi. Kombine Taşımacılık hizmetinin kapasite ve dakiklik performansının düştüğü bir dönemde uygulamaya konmak zorunda kalan enerji ek ücretlerinin bir sonucu olarak sıkıntıların arttığına dikkat çeken Schultze, Kombine Taşımacılığın göreceli rekabet gücünün yalnızca karayoluyla yapılan uzun mesafe kamyon taşımacılığı alternatifiyle karşılaştırıldığında üç nedenden dolayı azaldığını söyledi. RALF-CHARLEY SCHULTZE bu faktörleri şöyle sıraladı:
“Daha iyi performans gösteren fosil yakıt piyasası istikrarlı dizel fiyatları üretirken, üye ülke hükümetlerinin elektrik fiyatlarındaki artışı frenlemeye yönelik müdahaleleri etkisiz kaldı. Kurtarma ve Dayanıklılık Tesisi finansmanıyla da desteklenen aşırı demiryolu altyapı çalışmaları ve giderek artan yolcu trenleri, yük trenlerinin kapasitesinde ve dakikliğinde keskin bir düşüşe neden oldu. 2021'de yüzde 5,4 olan ekonomik yavaşlamanın 2022'de yüzde 3,5'e ulaşması, yıl içinde giderek hızlanarak Almanya gibi bazı önemli ekonomileri resesyona soktu; bu durum yük taşımacılığına olan talebi baltaladı”.
Avrupa Birliği'nin enerji verimliliği, fosil yakıt ayrıştırma, karbondan arındırma ve temiz hava hedeflerini karşılamak istiyorsak, Kombine Taşımacılığın daha iyi performans göstermesi gerekiyor” diyen RALF-CHARLEY SCHULTZE şu değerlendirmede bulundu:
“Kombine Taşımacılığın ve onun sıfır karbonlu kapıdan kapıya versiyonunun, demiryolu yük pazar payının ikiye katlanması için 2050 yılına kadar yılda ortalama yüzde 5 oranında büyümesi hedeflenmelidir. Bu hedef için 4 metrelik yükleme göstergesinin yanı sıra 22,5 ton dingil yükü ve 740 metre tren uzunluğu da dahil olmak üzere uyumlaştırılmış TEN-T parametrelerini oluşturmak için demiryolu altyapısına yıllık 16,5 milyar Euro yatırım yapılması gerekir. Terminaller, yükleme üniteleri, intermodal vagonlar, iskelet treylerler ve dijitalleştirme gibi intermodal varlıklar için yıllık 1,5 milyar Euro yatırıma ihtiyaç var. Ayrıca intermodal yük trenlerine yeterli kalite ve miktarda tren yolu sağlayan destekleyici bir düzenleyici ortamın yaratılması da düşünülmelidir”.
Tehlikeli Mallar Yüzde 20’lik Bir Orana Sahip
UIRR yıllık raporunda tehlikeli malların taşınmasıyla ilgili de bir sektör değerlendirmesi yer alıyor. Bu bölüm özetle şöyle:
“Tehlikeli mallar, 2022 yılında UIRR trafik performansının yaklaşık yüzde 20'sine ulaşan pazar payı ile Kombine Taşımacılık için önemli bir emtia türü oldu. Tehlikeli madde ve atıkların Kombine Taşımacılık yoluyla taşınmasında gelecekteki potansiyel büyüme, bazı kimyasal aktörleri bunun yerine uçtan uca kamyon taşımacılığı kullanmaya iten belirli türdeki tehlikeli madde sınıflarına yönelik ulusal, bölgesel ve hatta yerel kısıtlamaların getirilmesiyle baltalanıyor.
Trenler raylar üzerinde kontrollü hızlarda ve standartlaştırılmış güvenlik protokollerine göre çalışır. Bu, kaza riskini önemli ölçüde azaltır ve kimya endüstrisi için tehlikeli malların güvenli bir şekilde taşınmasını sağlar. Yetkililerin tehlikeli malların taşınmasına ilişkin risk değerlendirmelerinde çok daha dikkatli olmaları gerekmektedir.
Öte yandan tehlikeli madde içeren veya içermeyen atıklar Kombine Taşımacılık için dinamik olarak büyüyen bir emtia türüdür. CT operatörleri, demiryolu taşımacılığı kullanılarak yapılan atık sevkiyatlarının çevreyi ve insan sağlığını olası olumsuz etkilere karşı koruyacak şekilde yönetilmesine özellikle dikkat etmektedir.
Atık Sevkiyat Yönetmeliği (WSR) hakkındaki mevcut tartışmalar, yalnızca yasa dışı atık sevkiyatı ile mücadele etmek için yeni ve daha katı koşullar önermekle kalmayacak, aynı zamanda iş dünyası üzerindeki bürokratik yükü azaltmak ve atıkların sevkiyatını kolaylaştırmak için tamamen elektronik bir değişim sistemi kuracaktır. AB'de geri dönüşüme ve yeniden kullanıma yönelik atıklar. eFTI Yönetmeliğinde belirtildiği üzere dijital kağıtsız çözümler, işletmeler ve yetkililer için tercih edilen seçenek olmalıdır. Bazı üye devletlerin (örneğin İtalya) kağıt bazlı süreçlere geri dönme yönündeki son kararlarından kaçınılmalıdır.”
“Intermodal Taşımacılık Ulaşım Politikalarına Entegre Edilmeli”
İntermodal yük taşımacılığı ve kara yolu taşımacılığı ayağının mümkün olan en kısa tutulduğu Kombine Taşımacılık versiyonunun 2022'de oldukça zorlu bir yılı tamamladığını belirten UIRR raporu şu noktalara dikkat çeliyor:
“2021'deki tarihi yüksek performans, hem yurt içi hem de AB içi hizmetler tarafından geride bırakılırken, AB dışındaki ilişkilerde intermodal taşımacılıkta keskin bir düşüş yaşandı. Intermodal demiryolu taşımacılığını etkileyen bir dizi kriz, 2022 yılı boyunca sevkiyatlarda yüzde 0,3, ton-kilometre cinsinden ölçüldüğünde ise yüzde 11,7 oranında bir daralmaya neden oldu ve yıl ilerledikçe üç aylık eğilim kötüleşti.
Kombine Taşımacılık, tek bir kapıdan kapıya taşımacılık operasyonu gerçekleştirmek için çeşitli ulaşım modlarını bir araya getirerek ekonomik aktörlere ve topluma eş zamanlı değer sağlıyor. Uçtan uca kamyon taşımacılık opsiyonu ile özellikle ülke içi taşımacılıkta yüzde 90'a kadar daha az karbon ayak izi ve yüzde 70'e kadar daha fazla enerji verimliliği fırsatı yaratıyor. Kapıdan Kapıya Kombine Taşımacılık, kamyonlarla taşınan her türlü kargoyu verimli bir şekilde taşıma kapasitesine sahiptir ve günümüzde kamyonların hizmet verdiği herhangi bir başlangıç/varış noktasına sürdürülebilir bir alternatif çözüm sunabiliyor.
Bu nedenlerledir ki Kombine Taşımacılık, AB üyesi devletlerinin çeşitli ulusal politika stratejilerine entegre edilmelidir. İntermodal taşımacılık enerji verimliliği yanı sıra iklim değişikliğine karşı mücadelenin başarısı, karbondan arındırmanın hızlandırılması ve enerji bağımlılığının azaltılması açısından önem taşıyor. Ayrıca trafik kazalarının ve sıkışıklığının azaltılması yönünden de önemli bir fonksiyonu var”.
Kombine Taşımacılığın AB'nin Avrupa'da demiryolu taşımacılığının pazar payını 2050 yılına kadar iki katına çıkarma hedefine ulaşma araçlarını sunduğu vurgulanan raporda; “Demiryolu taşımacılığı performansındaki artışın ana kaynağı, yük trenlerinin halihazırda yük taşımacılığında daha fazla yer almasını sağlayacak değişiklikler olacak. Bu şekilde daha çevreci bir mod olarak demiryolları kamyon ve çekicilerle taşınan yükleri daha verimli bir şekilde taşımak için uygun bir seçenek sunmaya devam edecek”denildi.
Demiryollarının Yük Taşıma Performansı İyileşmedi
UIRR raporuna göre intermodal taşımacılık zincirlerinin en uzun bölümünü kapsayan demiryolu yük performansı 2022 yılı boyunca güvenilmezliğini korudu. Yoğun yolcu trafiği ve ağdaki aşırı çalışmalar nedeniyle dakiklik performansı yetersiz kaldı. Yük trenlerine sunulan alt bypass yolları, çalışmalardan etkilenen bölümlerden geçmek için yolcu trenlerine verilen tercihle birleştiğinde, ciddi aksamalara ve kapasite kaybına yol açtı.
UIRR, sosyo-ekonomik maliyet-fayda ilkesine uygun olarak demiryolu altyapısında trafik yönetimi ve kapasite tahsisi tercihlerinin yeniden düşünülmesi çağrısında bulunarak “Her yirminci yolcu treninde bir yük trenine yer açılması halinde yük trenlerinin bu modda gerekli olan trafik hacmini ve tüm altyapı kapasitesini sağlayabilir”denildi.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.